bertolt brecht

alman oyun yazarı, şair. epik tiyatro kuramcısı.

nasıldı

önce sevinç uyutmadı beni
sonra üzüntü nöbet tuttu bütün gece
ikiside gidince başımdan
uyudum, ama ah, her mayıs gecesi
bir kasım sabahı getirdi ardından
senin derdin benimdi
benimki senin
paylaşmazsam bir sevinci seninle
yoktu benimde sevincim

(bkz: epik tiyatro)*

asıl adı eugen berthold brecht.
10 şubat 1898-14 ağustos 1956
20. yüzyıl tiyatrosuna yön vermiş öncü tiyatro yönetmeni.
çağdaş siyasal ve maddeci tiyatronun önde gelen temsilcilerinden olmuştur.

... ''savaş istiyoruz!!!''

en önce vuruldu bunu yazan...

Kopan ip bağlanabilir yeniden
tutar tutmasına ama
Kopmuştur işte bir kere
Belki karşılaşırız yine
ama orda
beni terkettiğin yerde
bulamazsın beni bir daha

Tankınız ne güçlü generalim,
Siler süpürür bir ormanı,
Yüz insanı ezer geçer.
Ama bir kusurcuğu var;
ister bir sürücü.

Bombardıman uzağınız ne güçlü generalim,
Fırtınadan tez gider, filden zorlu.
Ama bir kusurcuğu var;
Usta ister yapacak.

insan dediğin nice işler görür, generalim,
Bilir uçurmasını, öldürmesini, insan dediğin.
Ama bir kusurcuğu var;
Bilir düşünmesini de.

uzun ama kaliteli oyunların yazarı, 19.yy insanı..

bir alman anasının ağıtı gibi bir şiiri yazabilmiş üstün yetenek.

adi tam olarak eugen bertold friedrich brecht'tir.

büyük bir insandır[çok yuvarlak bir tanım oldu ama!]. gerçekliği ve edebiyatı yüz ifadesinde gizlidir. burjuva olmasına rağmen;burjuva sınıfını terketmiş ve alt sınıflara yaklaşmıştır. ve bu karşıtlık da gerçekliğini daha lise yıllarında bulmaktadır. edebiyat dünyasındaki ünü; trommeln in der nacht isimli eserde gösermiştir. daha sonraki dönemlerde şiir alanındaki dehasıyla da kendini ortaya koyacaktır.

marksizm ile bağlantısı da daha sonraki dönemlerde ortaya çıkıp olgunlaşacaktır[bu yakınlaşma beraberinde sürgün yıllarını da getirir.] hatta ilk eserlerinde işin içine pek girmez trommeln in der nacht'da arada kalmışlığını ifade eden güzel bir eserdir. 1920'lerde bu geçişi gerçekleştirecektir. burada gürsel aytaç şöyle belirtir:

''insanın istekleri ve hazları aslında iyidir ve kabul edilmelidir;onları kötü ve reddedilecek hale sokan şey kapitalist toplumdur;insanı ya yırtıcı hayvan ya da av şekline sokar:bu görüş ve bunun sonucu yani mevcut toplum düzeninin yıkılması gerektiği düşüncesi bertol brecht'in ikinci karakteristik yaşantısıdır.''

brecht komünizme dair araştırmalarını 1926 yılında başlar ve araştırır dönüşüm de zaten o yıllarda geçekleşir. ama herhangi bir parti ile bağlantısı yoktur.

bunların yanında kapital'dan etkilendiği kadar aynı zamanda incilden de etkiler taşır brecht. hatta incildeki üslub onu olanca etkilemiştir. hatta gençliğinde hristiyanlığın temiz bir öz taşıdığına inanmıştır; ama din konusunda reddediş söz konusudur:kabullenmediği noktalar. öte dünya ve kilise! tanrı imajı da pek merhametli bişey değildir.

brecht'in esas noktası incelendiğinde; tabiat ve sosyal bilimlerle yeni bir sahne yaratmak için birleştirmek! buna da epik tiyatro adı verilmiştir. bu tiyatroya sosyolojinin girişi olarak da yorumlanagelmiştir. bu sanat;seyirciyi hem bilinçlenmeye hem de eyleme çağırır marx'ın dediği gibi;

''önemli olan dünyayı yorumlamak değil, onu değiştirmektir''

yabancılaştırma etkisi ise brecht'in ana noktalarından birisidir. nesnelerin ve olayların tanıdık ve akla yatkın yönlerini ortadan kaldırmak ve onları şaşırtıcı bir halde sunmaktır..

edebiyatında dünya sakini sarhoşlar, korsanlar ve askerler olan bir kaos olarak yansımıştır. bunların yanında brecht'de yaşamaya dair bir hırs bir susamışlık gözler öündedir aynı zamanda bu olgu da yaratcılığını beslemiştir.

bu sene ölümümnün 50.yılı kutlanacak olan büyük insandır
(bkz: der gutte mensch von sezuan)*
(bkz: gelileo galilei)

(bkz: gibi yapmak)

-wht r w waiting 4?
-w'r "waiting for godot"
diyaloglarinin fikir babasi.

yiğit ana ve çocukları isimli oynu doğu berlin'de oynanırken çok zorluk çeken oyun yazarıdır. aslında eserde algılanması gereken öğe pek öne çıkarılmaması buna neden olmuştur. yiğit ana ve çocuklarında savaştan geçimini sağlayan bir ana anlatılır ve tüm çocuklarını savaş yüzünden kyaybeder; brecht burada savaşın yıkımcılığına dikkat çekmek isterken, seyirci tam farklı yönde hissetmiş ve ananın yaşadığı dram daha fazla ön plana çıkarılmıştır[aslında buna neden olan gerçekliklerden biri de yiğit ananın işin bilincinde olmamasıdır ki seyirciyi asıl etkilemesi gereekn budur; ama bazen ters tepebiliyor işte]

bunun yanında almanya ikiye bölündüğünde iki ayrı alman edebiyatı oluştu; bu almanyalardan ikisinde eserleri yayımlanan yazar çok çok azdır bir elin parmaklarını geçmez. işte brecht'in eseri her iki almanya'da da yayımlanmıştır. bir diğer yazar da yanlış hatırlamıyorsam; max frish olsa gerek[yanlışsam uyarın!].

joraslov hasek'in eseri olan aslan asker şvayk ın ikinci dünya savaşına uyarlaması olan şvayk hitler'e karşıkitabının yazarı.

"Her insan kendi adasında yaşar
Takırdatarak dişlerini ya da terleyerek.
Gözyaşları, içer
Şeytanın edebiyat bilgilerini
Onun dişlerini takırdatması
Kimseyi yerinden kıpırdatmaz.

Her insan kendi dilinde konuşur
Ve hiç kimse anlamaz ne söylediğini
Kafasındakı ışığın.
Sonra iyi olarak da anlaşılmaz.
Düşkırıklığı ve incinmedir
Gerçek utanmazlıklar."

epik tiyatronun babası devrimci şair yazar * *

Alman komunist ve yazar.PJ Harvey,Mairanne Faithfull gibi sanatcıların yorumladıgı Ballad of the Soldiers Wife şiiri ona aittir.

dünya üzerine gelmiş büyük insanlardan biri. çok güzel şiirleri vardır ve bunların bir kısmını genco erkal ve zeliha berksoy seslendirmiştir, kaseti temin edilebilir.

brecht, aynı zamanda epik tiyatronun kurucusu, büyük bir oyun yazarı. hitler faşizmine karşı mücadele etmiş, bu uğurda uzun süre yurdundan uzak yaşamıştır.

(bkz: metronun sahipleri)

"Duygusallık çoğu kez yıkıma götürdüğü halde, temelde insanın iyi yanını yansıtır. öte yanda akılcı tutum, bir insanı kötü yapabildiği halde, bozuk düzende, toplum içinde ayakta kalabilmesinin bir koşuşudur." düşüncesiyle doğru bir düzenin akıl ve duygu çatışmasının dengeli bir yolda birbirini desteklemsiyle olacağını öne sürmüş yazar/şair.

(bkz: yıkanmak istemeyen çocuk)

Eugen Berthold Friedrich Brecht, 10 Şubat 1898'de Augsburg'da doğdu, 14 Ağustos 1956'da Berlin'de hayata veda etti.

20'nci yüzyıla damgasını vuran oyun yazarı ve tiyatro kuramcılarından Brecht, aynı zamanda yetenekli bir şairdi. ilk şiirlerini 1913'te okul gazetesinde yayımladı. Bir yıl sonra ise yaşadığı kentin yerel gazetesinde yazıları çıkmaya başladı.

Edebiyata ve tiyatroya büyük ilgi duymasına karşın bir süre tıp eğitimi gördü. Birinci Dünya Savaşı'nın son yılında askere alındı ve bir hastanede görev yaptı. Aynı yıl yazdığı 'Ölü Askerin Öyküsü' adlı bir şiiri yüzünden Nazilerce suçlanarak yurttaşlıktan çıkarıldı.

1924'te gittiği Berlin'de Carl Zuckmayer, Max Reinhardt ve Helena Weigel gibi sanatçılarla tanıştı ve birlikte çalıştı. Helena Weigel'le evlendi ve bu evlilik ömrünün sonuna kadar sürdü. Brecht'in oyunların pek çoğunda Weigel başrolde oynadı.

Tiyatro yönetmeni Erwin Piscator ve besteci Kurt Weill ile tanıştıktan sonra tiyatro yaşamında yeni bir adım attı. Jaroslav Hasek'in romanı 'Aslan Asker Şvayk'ı sahneye uyarladıktan sonra yazdığı 'Adam Adamdır' oyunu Epik Tiyatro anlayışının ilk denemesiydi.

Epik Tiyatro öğretici bir tür olup, olaylar geleneksel tiyatrodakinin aksine, dramatik bir biçimde canlandırılacak yerde, izleyiciye anlatılır. izleyici sahnede olup biteni bir gözlemci gibi izler.

Epik Tiyatro'da amaç düşündürmek, izleyicinin aklını kullanarak bir karara varmasını, harekete geçmesini sağlamaktır. Brecht dünyanın değişmesinden, insanların fırsat eşitliğine, düşünce özgürlüğüne sahip olduğu, adaletli bir düzenin kurulmasından yanaydı.

Benimsemiş olduğu Marxist dünya görüşü doğrultusunda, böylesine bir dönüşümün gerçekleşeceğine inanıyordu. Tiyatronun bu amaca ulaşmak için etkili araçlardan biri olduğu kanısındaydı.

Gene bu sırada yazdığı ve Kurt Weill'in bestelediği, dünya çapında ün kazanacak olan 'Mahagonny' ve 'Üç Kuruşluk Opera' adlı müzikalleri sahneye koydu.

Nazilerin yönetime gelmesiyle Almanya'da çalışma olanağı ortadan kalktı. 1933'te Almanya'yı terk etti. Önce isviçre'ye, oradan Danimarka'ya gitti.

1939'a kadar kaldığı Danimarka'da 'Tak-tik', 'Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti', 'Galileo'nun Yaşamı', 'Cesaret Ana ve Çocukları' gibi her biri başyapıt olan oyunlar yazdı. 'Sezua'nın iyi insanı'nı da burada yazmaya başladı.

1939'da Danimarka'nın da Nazi tehdidi altına girmesi üzerine önce Finlandiya'ya, oradan da 1941'de ABD'ye gitti. Oyunlarından bazıları bu dönemde ingilizce'ye çevrildi ve ABD'de sahnelendi. Ne var ki, ABD'li izleyici Brecht'in oyunlarından tedirgin oldu ve ilgi göstermedi.

1947'de ABD'de esen Soğuk Savaş rüzgarı, Brecht'in ABD'ye Karşı Etkinlikleri Soruşturma Komisyonu'nca sorguya çekilmesine yol açtı. Dünya görüşüne ilişkin suçlamalara karşı çıktı. ABD'de barınmayacağını anlamıştı.

Brecht, Alman Demokratik Cumhuriyeti yöneticilerinin çağrısı üzerine Doğu Berlin'e yerleşti ve içlerinde eşi Helena Weigel'in de bulunduğu bir grup oyuncuyla 1948'de 'Berliner Ensemble' adlı tiyatro topluluğunu kurdu.

Berliner Ensemble, gerek kuramsal çalışmaları, gerek sahnelediği çok başarılı oyunlarıyla, dünya çapında ün kazanmakta gecikmedi. Brecht, 1956 ilkbaharında hastalandı ve bundan kısa bir süre sonra Berlin'de hayata veda etti.

http://www.cnnturk.com/YA...;HID=1&haberID=156353

berliner ensemblenin kurucusu, alman oyun yazarı, kuramcısı.

(bkz: epik tiyatro)