son günlerde malum otomobille yatıp, otomobille kalkıyoruz, sürekli yerli ve milli otomobili tartışıyoruz.
türkiye aslında otomotiv işinde epey köklü bir tarihe sahip.

türkiye'de kurulmuş, faaliyet göstermiş, üretim yapmış pek çok otomotiv fabrikaları mevcuttur.
(otomobil değil, otomotiv, zira aşağıda inceleyeceğimiz fabrikalar sadece otomobil değil, otobüs, minibüs, kamyon vb de imal ediyorlardı)

şimdi türkiye'de kurulan, üretim yapan bu fabrikalara bakalım;

istanbul-tophane ford fabrikası(1929);
türkiye'nin ilk otomobil fabrikasıdır. ford motor company lisansı ile montaj yapan bu fabrika 1930-1934 arasında üretim yapmış ve 1934 yılında büyük buhran sebebiyle üretimini durdurmuştur.
görsel

istanbul-tuzla türk willys overland fabrikası-jeep (1954)
tuzla jip fabrikası olarak da bilinen firma, jeep lisansı ile askeri jipler üretmekteydi, jip'e adını veren fabrika bu fabrikadır.
görsel

uzun yıllar üretim yapan bu fabrika ve devamındaki kuruluşlar 2006'da üretimine son vermiştir.
görsel

federal türk kamyonları fabrikası (1955)
çayırova'da federal markasıyla kamyon üretimi yapan bu firma, daha sonra toe tarafından satın alınmıştır.
görsel

şişli fuldamobil otomobil fabrikası-nobel 200 (1958)

ford otosan fabrikası (1959)
ford motor company ve koç holding'in eşit hisselerle ortak olduğu firma.
kocaeli gölcük ve kocaeli yeniköy fabrikaları ve eskişehir inönü'deki fabrikalarında otomobil, hafif ticari araç ve kamyon üretimi yapmaktadır.
görsel
görsel

tülomsaş-devrim; (1961)
türkiye'nin ilk yerli ve milli otomobil deneyimidir. malesef devam edilememiştir.
görsel

türk otomotiv endüstrileri aş. toe (1962);
oyak'ın federal kamyon fabrikasını satın alması sonucunda ortaya yeni çıkan otomotiv sektörü üreticisi. bir nevi oyak-renault'un atasıdır.
görsel

ama toe'yi international kamyonları (halk arasında enter adı verilen) ile tanıyoruz.
görsel

yine toe'nin ürettiği şu minibüsleri(mater) hatırlamayan yoktur.
görsel

askam kamyon fabrikası:(1962)
1962 yılında chraysler lisansı ve ortaklığı ile istanbul'da kurulan ve desoto ve fargo kamyonlarını as serisi kamyonları (as 900, as 700) üreten firma.
firma 90'lı yıllarda japon hino kamyonlarını da üretmeye başladı, 2007'de ise üretimini durdurdu.
görsel

otokar (1963)
bir koç holding iştirakidir.
sakarya-arifiye'deki fabrikasında otobüs, minibüs, zırhlı araç vb üretimi yapmaktadır.
görsel

60'lı yıllarda magirus otobüslerini üretmiştir.
görsel

bmc (1964)
1964 yılında izmir'de kurulan firma, 1966'dan beri kamyon, kamyonet, traktör ve motor üretimi yapmaktadır.
görsel

anadolu isuzu (1965)
1965 yılında çelik montaj adıyla kurulan şirket ilk olarak çekoslovak jawa motorlarını ve efsane çarpık bacak skoda'ları üretmiştir.
görsel

1986 yılında japon isuzu ile imzalanan lisans ve ortaklık anlaşması ile bugünkü halini almış ve isuzu marka araçların üretimini yapmaya başlamıştır.
görsel
görsel

man türkiye aş (1966)
ankara'da kurulu bulunan fabrikasında alman man lisansıyla kamyon ve otobüs üreten firmadır.
görsel

karsan (1966);
1966'da koç holding bünyesinde kurulan, 1981'e kadar yedek parça imalatı yapan, 1981 yılından itibaren de ticari araçlar üreten firmadır.
görsel

bugün vehbi koç'un damadı inan kıraç'a ait olan firma, 2002'den beri bursa'daki fabrikasında peugeot partner, citroen berlingo, ve karsan j10 minibüslerini üretmektedir.
görsel

mercedes benz türk-otomarsan (1967)
1967'de istanbul'da otomarsan adıyla kurulan ve efsane 0302 otobüslerini üretmeye başlayan firma.
görsel

1986 yılında aksaray'daki fabrikasında kamyon üretimine başlamış, 1990'dan itibaren de mercedes benz türk aş adını almıştır.
görsel

tofaş (1968)
koç holding-fiat ortaklığı ile bursa'da üretim yapmakta olan fabrika bugün fiat otomobilleri üretimi yapmaktadır.
görsel

fabrika yılda 400 bin araç üretim kapasitesine sahiptir.
görsel

temsa (1968)
adana'da kurulan ve otobüs, minibüs vb üretimi yapan firma bugün mitsubishi ile ortak üretim yapmaktadır.
görsel

oyak renault(1969)
fransız renault ve oyak ortaklığı ile kurulan ve bursa'daki fabrikasında yılda 360 bin otomobil 600 bin adet motor üretimi yapan ve bunun yüzde 80'ini ihrac eden fabrika.
görsel

dörteller otobüs fabrikası (1980)
bursa'da kurulu bulunan ve belediye-halk otobüsleri üreten firmadır.
bir dönem türkiye'de çok moda olan man'ın çift katlı otobüslerini üretmiştir.
görsel

türkkar (1980)
bursa'da kurulu bulunan ve volvo lisansıyla otobüs üretimi yapan firmadır.
görsel

güleryüz (1982);
bursa'da otobüs üretimi yapan firma. 2000 yılında çıkardıkları güleryüz cobra otobüsleri şehiriçi ulaşımda belediyelerin en çok tercih ettikleri modellerden biridir.
görsel

toyota türkiye (1990)
dünyanın en büyük otomotiv üreticilerinden biri olan toyota'nın sakarya'da üretim yapan fabrikasıdır.
başlangıçta sabancı ailesi ile ortak olarak kurulmuş, daha sonra tüm hisseleri toyota'ya geçmiştir.
görsel

boronkay daf (1990);
bursa'da boronkay ve daf ortaklığı ile kurulan ve otobüs üretimi yapan firma.
görsel

honda (1992)
gebze'de 1992 yılında anadolu grubu ile ortak üretim fabrikası kuran honda bugün hisselerinin tamamı japon honda'ya aittir. firma malesef 2021 yılında üretimi durduracaktır.
görsel

hyundai assan (1994);
güney korali hyundai firması ile kibar holding ortaklığında kurulan ve otomobil, otobüs, kamyonet vb araçlar üreten firmadır.
görsel

bozankaya (2005);
ankara-sincan'da alman lisanslı otobüsler üreten firma. 2010 yılından beri tcv markası adı altında dizel ve cng'li otobüsler üretmektedir.
görsel

folkvan (2007)
gaziantep'te kurulu bulunan firma isuzu lisansıyla kamyon montajı yapmaktadır.
görsel

turcar (2007)
eskişehir'deki fabrikasında 4 x 4 kamyon üretimi yapan kuruluş.
https://i.ytimg.com/vi/Jlbn4D3EQCg/maxresdefault.jpg

isobus (2010)
adana'da hintli tata lisansıyla otobüs imalatı yapan firmadır.
görsel

akia (2013)
bursa-inegöl'deki fabrikasında otobüs ve metrobüs üretimi yapan firma.
görsel

bunların dışında seri üretim yapmayan, özel imalat yapan, siparişe göre imalat yapan bazı fabrikalar da var...

#tarih
#ekonomi
#sanayi
#otomotiv
çayırova'daki honda da bir ara montaj yapıyordu diye hatırlıyorum.
türkiye'de ilk otomobil üretiminin togg ile başladığına inanan dangalakların görmesi gereken listedir.
güzel yazılar var . okuyalım .
seri üretime girmeyen hic bir (otomotiv) fabrikasinin anlami yoktur. kurulmus da nolmus? araba mi üretilmis? hayir. üretmeyen fabrika fabrika degildir bu arada. müzedir.

togg'un seri üretimi hayirli olsun.