ömer hayyam

Ömer Hayyam denilince akla ilk gelenlerden biridir, rubailer. Ardın sıra aşk, şarap.. Bunların çok ötesinde Filozof, Astronom ve Matematikçidir. Ömer Hayyam'ı bende bir çok insan gibi Rubaileri ile tanıdım. O eleştirisel ve iğneleyici yaklaşımı ile gönlüme taht kurmuştur.
Var mı dünyada günah işlemeyen söyle:
Yaşanır mı hiç günah işlemeden söyle;
Bana kötü deyip kötülük edeceksen,
Yüce Tanrı, ne farkın kalır benden, söyle.

bbana okumayi sevdiren matematikci.

Rengarenk dünyada bir adam gezer. Ne zengin, ne fakir. Ne mümin, ne zındık...

Kendi içmez, içeni kınamaya bayılır Yüzünden aldatmaca, sahtekârlık yayılır Şarap içmiyor diye, kasılıp gezer ama; Yedikleri yanında şarap meze sayılır!

bulut geçti, gözyaşları kaldı çimende.
gül rengi şarap, içilmez mi böyyyyle günnnde...

Uyan! Uyumak için önümüzde sonsuzluk var.

Dal goncayı bir sabah açılmış buldu,
Gül melteme bir masal deyip savruldu
Dünyada vefasızlığa bak; on günde
Bir gül yetişip, açıp, solup kayboldu.
Sen acırken bana, hiç bir günahımdan korkmam
Benle oldukça; yokuş, engebe, yoldan korkmam
Beni ak yüzle diriltirsin a Tanrım, bilirim;
Defterim dolsa da suçlarla, siyahtan korkmam.

şarap'i sever şair aşk adami nizamülkün en yakın arkadaşı .

görsel

Çocuk iken(14 yaş) Azerbaycan diline tercüme edilmiş rübailerini okuduğum deha. Sonra türkçe çevirisini okudum, en son farsça.

Döneminin ve şimdinin yanlış anlaşılmış filozofudur, yazdığı her satırda büyük anlamlar gizlidir. Yüzeysel aklı kıt insanlar tarafından "şarapçı şair/ayyaş" olarak anılmakta.

Istinasız her rübaisi beni benden alıp başka boyutlara götürüyor. Din/varoluş/ölüm/dünya vs gibi bir çok konuyu dörtlükleri ile tanımlamış/sorgulamış/hatta gerekli cevapları vermiştir. Ilim ve sanat dünyasına ışık tuttuğu için ben kendi adıma sonsuz minnet duyuyorum.

Ben yoksam bu güller, serviler yok
Kızıl dudaklar, mis kokulu şaraplar yok
Sabahlar, akşamlar, sevinçler, tasalar yok
Ben düşündükçe var dünya, ben yok o da yok..

Dünya dediğin bir bakışımızdır bizim;
Ceyhun nehri kanlı göz yaşımızdır bizim;
Cehennem, boşuna dert çektiğimiz günler,
Cennetse gün ettiğimiz günlerdir bizim.
*

görsel

Gerçekten çok zeki bir insandır.
Tanrı bizi çamurdan yarattığı zamanda
Biliyordu işimiz dünyada ne olacak.
işlediğim günahlar hep onun emriyledir,
O halde kıyamette beni niçin yakacak?

Hayyam bade ile sarhoşsan mutlu ol.
Lale yanaklı biriyle oturmuşsan mutlu ol,
Mademki dünyanın sonunda yokluk var,
Say ki yoksun! varmışsın gibi mutlu ol...

şarapçıdır.

şarapçıdır diye küçümseyen , ateisttir diye aşağılayanlar zerre kadar tanımamıştır.
bu hayatın nasıl yaşanması gerektiğini çözmüş filozoftur.
bir iki rubaiyle , semerkant'tan üç beş alıntıyla değerlendirilmeyecek kadar degerlidir.
bana göre hayat yolunda yürürken yolu aydınlatan sokak lambalarından biridir.
üst düzey matematik , astronomi , felsefeyle uğraşıp ,
bunun yanında bir de hayatı nasıl anlamlandırılabileceği konsunda kafa yormuş , insan ayırmamış , kimseye zararı dokunmamış olmasına karşın maalesef daha anlamlandıramadığım bir nefretle günümüzde anılmaktadır.
hak ettiği değer bu değildir.

günümüzde iran olan, eski pers imparatorluğunun isfahan şehrinde gözlemevi inşa etmiş ve oradaki gözlemleri sayesinde iran ve afganistan'da hala kullanılan takvimi üretmiştir.

bir matematikçi, astronom ve şair olmasıyla bilinen islam alimlerindendir.
o zamanlar müslüman astronomlar; zamanı ölçmek, takvim yapmak, gökyüzünün ve içindeki cisimlerin tutarlı çizelgelerini hazırlamak gibi çalışmalar yaparak astronomiye katkıda bulunuyormuş.
gökyüzündeki birçok yıldızın bugün bile arapça isimler taşımasının sebebi, zamanında müslüman bilim adamlarının astronomiye yaptığı bu katkılardır.
ama rönesans'ın yeşermesiyle avrupa'da alimler astronomiye ilgi duymaya başlayınca, hayyam ve islam alimleri, bilgilerini avrupalı bilim insanlarına aktarmış.

kısaca batı'da bilimin bu kadar gelişmesinde hayyam gibi müslüman bilim adamlarının katkısı da büyük.

hayyam içiyor diyorlar doğrudur,
ama aklı olan beni haklı bulur,
tanrı içecek yazmış kadere..
eğer içmezsem tanrı yanılmış olur!

demiş üstad.

"için temiz olmadıktan sonra
Hacı hoca olmuşsun, kaç para!
Hırka, tespih, post, seccade güzel;
Ama Mevla kanar mı bunlara?"

demiş ömer hayyam.

sanki bir şeyler anımsattı bana ama bilemedim..

akılla konuşma

Akılla bir konuşmam oldu dün gece
Sana soracaklarım var, dedim
Sen ki her bilginin temelisin,
Bana yol göstermelisin.
Yaşamaktan bezdim, ne yapsam?
Birkaç yıl daha katlan, dedi.
Nedir; dedim bu yaşamak?
Bir düş, dedi; birkaç görüntü.
Evi barkı olmak nedir? Dedim
Biraz keyfetmek için
Yıllar yılı dert çekmek, dedi.
Bu zorbalar ne biçim adamlar dedim;
Kurt, köpek, çakal makal, dedi.
Ne dersin bu adamlara, dedim
Yüreksizler, kafasızlar, soysuzlar, dedi.
Benim bu deli gönlüm, dedim
Ne zaman akıllanacak?
Biraz daha kulağı burkulunca, dedi.
Hayyam’ın bu sözlerine ne dersin, dedim:
Dizmiş alt alta sözleri,
Hoşbeş etmiş derim, dedi.
Ben olmayınca bu güller, bu serviler yok.
Kızıl dudaklar, mis kokulu şaraplar yok.
Sabahlar, akşamlar, sevinçler tasalar yok.
Ben düşündükçe var dünya, ben yok o da yok

https://youtu.be/4KVY2xNDzvE

Irmaklarindan saraplar akacak diyorsun
Cennet-i âlâ meyhane midir?
Her mümine 2 huri diyorsun
Cennet-i âlâ kerhane midir?
Ömer hayyam.

görsel Aklını kullanan cesur ve müthiş insan

rubailerini beğendiğim, yeni keşfettiğim (evet şiir sevmezdim, kes sesini) çağının kat kat ötesinde bir filozof.

celladına aşık olmuşsa bir millet,
ister ezan ister çan dinlet.
itiraz etmiyorsa sürü gibi illet,
müstehaktır ona her türlü zillet.

ÖMER HAYYAM.

halit akçatepe'nin başrollerinde oynadığı filmlerden birisidir. saygılarımla.