ortaç

eski türklerde
sanat dağı..

eskiden bu sıfat fiildi.türkçeleştirilmiş.

Sıfat-fiil.

(bkz: partisip)

"-an, -ası, -mez-, -ar, -dik, -ecek, -miş" ekleriyle yapılırlar. ayrıca adlaşmış sıfat olarak da kullanılabilirler.

Diyarbakır ilinin Lice ilçesine bağlı bir köy.

ilçenin tüm köyleri için:

(bkz: lice/#5120319)

sözlük yazarlarından ortouch kişisi,görükle de aynı evi paylaştık kendisiynen. brocan tirabzonsporun bu sene şampiyon olacağını iddia ediyor. adam haklı beylerr (gülücükk)

Sıfat fiil.
Sıfat eylem.

çok uzun zamandır ortaç soyisminin anlamı ve kökeninin peşindeydim. türkçe’de sıfat fiil anlamına gelse de cumhuriyetin ilk yıllarında hiç kimse soyadımı sıfat fiil yapayım dememiştir herhalde. mutlaka bir anlamı olmalıydı.

önce ortaç soyisimli türkleri araştırdım. aralarında çok ünlü olanlar da vardı. örneğin ünlü edebiyatçımız yusuf ziya ortaç, ünlü siyasetçilerden cahit ortaç, eski orman genel müdürü tevfik ortaç, akademisyenler ve daha niceleri... hatta serdar ortaç bile!

tüm bu isimlerin ortak bir noktası vardı. araştırdığım tüm ortaç soyisimliler selanik doğumlu ya da ailelerinin selanik geçmişi var.

biraz daha derine indiğim zaman türkiye’de yaşayan, sabetayist aileler arasında geçen ve selanik göçmeni olan soyisimleri arasında ortaç soyismi de vardı. bunların bir bölümü (başta yusuf ziya ortaç olmak üzere) üsküdar bülbülderesi’nde bulunan selanikliler mezarlığında yatıyordu.

bir ara (şimdi adını hatırlayamadığım) odtü’de öğretim görevlisi olan ortaç soyisimli bir beyefendi bana mail gönderdi. kökenim hakkında sorular sordu. o da aynı şeyin peşindeydi. bulduğu sonucu benimle paylaştı. o da aynı fikirdeydi. ortaç soyisimlilerin selanik ile bir bağlantısı vardı.

bir gün sahaflardan birinde gezerken gözüme bir kitap çarptı. kitabın adı “evet ben selanikliyim” hemen satın alıp bir solukta okudum. kitap genel anlamda sabetayizm ile alakalıydı. kitabın içerisinde birkaç yerde ortaç soyismi geçiyordu. işte bu kitapta bugün vardığım sonuca giden yol açıldı. ortaç, selanik’te bir köyün ve o köyün bulunduğu dağın adıydı!

hemen google ve türlü kaynaklarda araştırma yaptım. selanik bölgesinde böyle bir köy ve dağ ismi bulamadım. ancak mübadele sonrasında birçok köyün adının değiştirildiğini öğrendim.

bu tatilde selanik yolculuğu öncesinde o köyü bulmaya and içtim. mutlaka birilerine soracaktım.

bugün sabah yola çıktığımızda eşim internetten okuduğu bir şeyi paylaştı. yunanistan’ın adı kendi dillerinde hellas. fakat yunanlılar “h” harfini genelde yuttukları için “ellas” şeklinde dillendiriyorlar.

daha sonra selanik’te gezerken bizans döneminde kilise, osmanlı döneminde cami olan ve şu anda adı yorgo rotundası olarak anılan fotoğraftaki müze ile karşılaştım. detayını okuduğum zaman cami olduğu dönemde adının “sultan hortaç camisi” olduğunu öğrendim. sultan hortaç, hortaç dağında yer alan hortaç köyünde doğmuş ve büyümüş.

bir anda sabah eşimin söylediği şey geldi aklıma. yunanlılar “h” harfini yutuyorsa neden hortaç köyünü ortaç olarak söylemesinler?

sonra köy hakkında çok detaylı bir araştırmaya girdim. ve evet, bingo! mübadele öncesine kadar hortaç köyü bir türk köyü. mübadele sırasında buradaki türkler selanik limanından gemilere bindirilip izmir’e gönderiliyorlar. buradan da anadolu’ya dağılıyorlar. izmir’e ilk geldikleri zaman kayıt altına alınırken nereli oldukları soruluyor. hepsinin cevabı aynı; “ortaç” işte böylelikle bu köyden göçen selanikli türklerin soyismi “ortaç” oluyor.

bana bu sonuç tabi ki yetmedi! peki mübadele sonrasında değişen köyün ismi ne? şu anda nerede?

biz de engelli olsa da yunanistan’da vikipedia aktif. hortaç belediyesi olarak vikipedia üzerinde köy hakkında bilgi çıkıyor. türklerin yaşadığı dönemde adı kapıcılar diye de anılıyormuş. vikipedia’da yer alan koordinatlara tıkladığız zaman doğru yeri işaretliyor. dağın yeni adı pylaia-chortiatis. köy ise belediye olmuş. onun da adı yine dağ ile aynı isim “pylaia-chortiatis. üstelik buraya gelirken o dağdan ve ilçeden geçmişiz.

Sen o kadar araştır kaynağını bulmaya çalış, adam gitsin aşk bu kızıl ötesi yaralı müzesi falan desin.