bugün

trabzon da şimdi müze olarak bulunan kilise.

ayasofya hz. isa' nın sıfatlarından biridir ve kutsal bilgelik anlamına gelir. bu kilise de ismini buradan almıştır.

1960 yılında ibadete kapatılan kilise restore edilerek 1964 yılında müzeye dönüştürülmüştür.

(bkz: HAGIA SOPHIA)
**
hıristiyanların en büyük kilisesi olup konstantinople de bulunur. tepesinde haç bulunmaması büyük talihsizliktir.
Bir kilisedir evet.
Fatih Sultan Mehmet istanbul'u fethetmeden önce olan kilisedir.
Hatta Müslümanlar şehri ele geçirdiği sırada kilisede vaaz veren bir papaz varmış.
Müslümanlar Allah Allah diye koşarak kiliseye girmiş. Bunu gören papazda hemen kaçmaya başlamış.
işte tam bu anda elindeki kutsal kaseye bir şeyler söylemiş. Ve duvarın içinden geçip kaybolmuş.
Tabi peşinden koşan herkes de şok olmuş.
Efsaneye göre ayasofya birgün yeniden kilise olursa, papaz efendi yeniden ortaya çıkacak ve kaldığı yerden vaaz vermeye devam edecekmiş.
Bu yüzden ki Ayasofya cami kalmalıdır.
fatih istanbul'u fetih ettmeden önce değil de fatih'in milleti müslüman olmadan önce ve hatta bizans-roma hristiyan olmadan önce de ayasofya (latince magna ecclesia) vardı.
ayasofya yapıldığında bizans hristiyan değildi. ayasofya artemis tağınağı üzerine inşa edilmiştir. kral ben hristiyan oldum, devletin dini hristiyanlık demiş ve ayasofyayı yaptırmıştır.
malum, din boyacı küpü değil. daldır çıkar işlem tamam. bir kararname tebliğ kanun ile bizansın dindar gençlik yetiştirmesi, insanların bir günde din değiştirmesi kitleler halinde tüm ülkenin bir günde 1 yılda 10 yılda 100 yılda hristiyan (veya herhangi bir din) inancı içinde olması düşünülemez.

bu yüzden ayasonya yapıldığında bırak türklerin müslüman olmasını bizanslılar bile topyekun hristiyan değildi.
bakınız türklerin bizans ile ile savaşlarında saf değiştiren başta türk kabileleri olmak üzere diğer slav kabileler ve anadoluya yerleşen türklerin şaman alt yapısı olan halklarla daha kolay kaynaşması ve anadolu halkının asimile olması.
bir çok ayasofya kilisesi vardır.
örn: yunanistan selanik de bulunan ayasofya kilisesi. 1300 (küsüratlarla uğraşmadan düz ortalama rakam verelim) senelik kilise olup unesco dünya mirası listesindedir. 480 sene cami olarak kullanılmıştır.
kısacası "bize her yer ayasofya" hesabı ayasofya kiliseleri vardır.
başka yerleri bilmem ama istanbul'da olanın kapısını kemiriyoruz.

https://www.youtube.com/watch?v=5rS0EwArdHg
Bir gün cumhurbaşkanı olursam her kesim de aynı görüşte olsun diye ayasofya'yı yıkıcam. Böylece cami mi kilise mi müze mi tartışması son bulacak.