mülkiyet hakkı

Gayrimenkul şeklindeki maddi kıymetler ile gayri maddi kıymetler üzerinde mülkiyet hakkına sahip olmayı ifade eder. Mülkiyet hakkının tanımı ne Medeni Kanunda ne de Anayasa’da yapılmamıştır. En genel tanımla mülkiyet hakkı, nesneler (eşyalar) üzerinde en geniş yetki sağlayan bir ayni hak olarak tanımlanabilir. Mülkiyet hakkının sahibine çok geniş yetkiler veriyor olması bu hakkın sınırsız olduğu anlamına gelmediği Medeni Kanunun 618inci maddesinde belirtilmiştir. Mülkiyet hakkının sahibine sağladığı en geniş yetki, tasarruf yetkisidir. Malik, Kanun dairesinde malı üzerinde dilediği gibi tasarruf edebilir. Mutlak tasarruf yetkisi hem maddi hem de hukuki tasarrufları içine alır. Maddi tasarruf malikin malını kullanması, ondan yararlanması, değiştirilmesini hatta gereğince onu yok etmesini de içine alır. Bunun yanında malikin malına ilişkin hukuki işlemler yapması, örneğin evini satması, kiraya vermesi, saatini rehnetmesi ise hukuki tasarruftur. Mülkiyet sahibine bir eşya üzerinde tam ve geniş yetkileri veren ayni haktır. Medeni Kanun mülkiyet hakkını tanımlamamış sadece içeriğinden bahsetmiştir. Gerçekten Medeni Kanunun 68 inci maddesine göre bir şeye malik olan kimse, o şeye kanun dairesinde dilediği gibi tasarruf etmek hakkını haizdir; haksız olarak o şeye vaziyet eden herhangi bir kimseye karşı istihkak davası ikame ve her nevi müdahaleyi menedebilir. Buradan da anlaşılacağı üzere, mülkiyet hakkı herşeyden önce sahibine o şeyi dilediği gibi tasarruf etmek yetkisini verir. Malikin mülkiyet hakkına konu olan eşya üzerinde tasarruflarda bulunması madde veya hukuki anlamda olabilir. Diğer bir deyimle malik, bu eşya üzerinde hem maddi hem de hukuki tasarruflarda bulunabilir. Gerçekten de malikin bu eşyayı kullanması, ondan faydalanması, onun şeklini değiştirmesi, tahrip etmesi, terk etmesi hep maddi manada tasarruftur; örneğin malik, evini dilediği gibi kullanabilir, ister bizzat oturur, ister boş bırakır, isterse depo olarak kullanır. Malik eşyası üzerinde dilediği hukuki tasarruflarda da bulunabilir; örneğin evini oturması için arkadaşına ücretsiz olarak bırakabilir, kiraya verebilir, rehnedebilir, satabilir ve hatta bağışlayabilir