çift maksatlı yaşamak

batılılaşma ile gerçekleşen dönüşüm, bir medeniyet değişmesi sorununu ortaya çıkarır. bir medeniyetten öbürüne geçilmesinin getirdiği ikilik ahmet hamdi tanpınar'a göre, önce genel hayatta başlamış, sonra toplumu zihniyet itibariyle ikiye ayırmıştır. en sonunda kendisini derinleştirerek ve değiştirerek fertlerin içine yerleşmiştir. genel hayatta başlayan, daha sonra da insanda bir iç bölünmesi olarak kendisini gösteren bu ikiliği tanpınar, türk toplumunun rasyonelleşememesine bağlar ve çift maksatlı yaşamak olarak adlandırır.