bulanık mantık

(bkz: fuzzy logic)

1961 yılında azerbeycanlı lütfi aliasker zade tarafından, yayımladığı bir makaleyle ortaya çıkan mantıktır. bilinen adı fuzy mantıktır.

bulanık mantık şu şekilde açıklanabilir:

klasik yaklaşımda bir varlık bir kümenin ya elemanıdır ya da değildir. kümenin elemanı olma durumu "1" ile, elemanı olmayan durumu "0" ile gösterilir. bulanık mantık ise bu durumun genişletilmesidir. bu mantığa göre bir elemanın bir kümeye ait olma derecesi vardır. elemanın kümeye aitliği [0 , 1] aralığında bir değer alır.

bir örnekle açıklamak gerekirse:

üzerinde çalıştığımız "yaşlı insanlar" gibi bir küme ele alalım. bir elemanın bu kümeye ait olma durumu derecelendirilebilir. kümeye ait olma fonksiyonu m(x) ile gösterirsek:

m(x) = 0, 0 ≤ x ≤ 35

m(x) = 0,25, 35 ≤ x ≤ 40

m(x) = 1,50 < x

bu parçalı tanımlı fonksiyona göre 35 yaşında olan veya 35 yaşından küçük insanlar kümeye ait değildir ve 50 yaşından büyük insanlar kümeye aittir. bu yaş aralığındaki insanların kümeye aitliğinin derecesi 0,75 olarak verilmiştir.

aslında günlük hayatımızda bulanık mantığa göre çalışan makineleri sık sık kullanıyoruz. çamaşır makineleri bulanık mantığa göre programlanmıştır. makine, içindeki çamaşıra göre ne kadar deterjan, yumuşatıcı ve su kullanacağına bulanık mantık sayesinde karar vermektedir. bulaşık makineleri de aynı prensibe göre çalışmaktadır. bunların yanında uçakların iniş kalkış sistemlerinde, arabaların amorsitör sistemlerinde ve daha birçok mühendislik alanında da bulanık mantığın kullanımı mevcuttur.

klasik mantığın yetersiz kaldığı yerde devreye giren mantık.

örneğin;

klasik mantıkta, havanın 20 derecenin altında olması soğuk, üstünde olması sıcak olarak belirtildi diyelim. zaten yapabileceğiniz tanımlama sadece bu kadardan ibarettir. 19.99999 dahi olsa sıcaklık, klasik mantık soğuk diyecektir. bu çok doğru görünmüyor. bulanık mantıkla birlikte bu sorunu çözebiliriz.

Şuan araştırdığım ve öğrenmeye çalıştığım ilginç ve ilgi çekici konu. Yüksek lisansta esnek programlama dersinde hoca hiç bilmediğim halde bunla ilgili proje kitledi. Göt mahkum öğrenmeye çalışıyorum. Yalnız çok güzel yerlerde kullanılıyormuş. Karar mekanizmaları, akıllı sistemler falan hep buna dayanıyormuş. Araştırdıkça öğrendikçe ilgim artıyor. Bitirme tezimi bunun üzerine mi yapsam napsam? Yanında veri madenciliği dersi de alıyorum.
Veri madenciliği ve bulanık mantık her geçen gün daha çok ilgi görüyormuş. Bu iki alan henüz kafamda birşey olmasa da güzel şeyler yapılabilir gibi geliyor bana.
Fikir paylaşımına açığım. Bilgisi olanlar mesaj atsın dostlar.

aristo mantığının aksine biraz bulanıktır. bir doğru parçası düşünün. sol ucunda soğuk (0 diyelim buna), sağ ucunda sıcak (buna da 1 diyelim) yazıyor. şimdi bu doğru parçası üzerinde bir nokta hayal edin. soğuk-sıcak doğrusu üzerinde gidip gelen bir nokta bu. şimdi bir bardağa yeni koyulmuş kahveyi düşünün. o kahve sıcak mıdır? evet. ne kadar sıcaktır? sana göre şu kadar, bana göre bu kadar. nokta bu sırada 1 ve 0 arasında 1'e biraz daha yakın bir yerde konumlanmıştır. tam yeri belli değildir çünkü subjektif bir noktadır.

peki bunun bize ne faydası var? şu kullanılan tüm elektronik eşyalar bulanık mantıkla çalışır. robotlarda da bulanık mantık vardır ama aslında yapay zeka bambaşka bir konu ve tam olarak böyle değildir. öğrenebilen algoritmalar falan işin içine girer. bu başka bir konu.

Ulan tam ilk defa türk bişey bulmuş derken bulan kişinin annesinin yahudi olduğunu öğrendim. Yahudinin buluş yapması haber değeri taşımıyor.

büyük bir hevesle üzerine çalışmaya başladığım konu.

ama çok bulanık evet diyormuşum. gerçekten yoruyor. evet.

bulanık ahp bulanık topsisten anlayan dm.