bugün

insanı bir çok ikilemde bırakacak yegane sorunsallardan biridir.

bilgili olmak mı tehlikeli? yoksa cahil olmak mı?

cahilin yaratacağı tehlike, bilgilinin yaratacağı tehlikenin büyüklüğünün yanından bile geçemeyeceği için bilgi en büyük tehlikedir denilebilir.
(bkz: bilgi çağı iyi mi kötü mü sorunsalı)
bilgili sanilan cahiller en tehlikelisidir.
cehalet olarak cevap verdiğim sorunsal.

burada bilginin yanında ''bilinç'' faktörünü ele almamız gerektiğini düşünüyorum. bilgili insan, bulunduğu konum ve edindiği bilgilere dayanarak açık fikirli olmak zorundadır. eğer açık fikirli olunmaz ise bilgi öğrenimi kısıtlanır ve o kişiye ''kısmen bilgili insan'' diyebiliriz. bizim değineceğimiz normal bilgili insan.
bilgili insan; yukarıda da belirttiğim koşullar doğrultusunda, bilinçlenme sürecine ve bilinçli davranma esaslarına, cahil insandan daha yatkındır. cahil insan ise bilgi edinimine ve bilinçlenmeye kapalıdır. düşünceleri ve benliği diğer insanlar tarafından yönetilmeye mahkum olmuş demektir. buda onu tehlikeli şeyler yapmaya ve asıl tehlike olan; tehlikenin kendisine karşı, kayıtsız kalmaya sevk edebilir.

''tamam ama cahil insanları kötü şeyler yapmaya sevk eden de bilgili insanlar değil mi ?''
''atom bombası yapımı da bilgi sayesinde olmadı mı ?''

bu iki örneğimizde bilginin kötüye kullanımı söz konusudur. aynı zamanda insanlığa faydalı olma bilincinden yoksun davranışlardır. konumuz salt bilgidir ve cehalettir. burada cehalet ve bilgi arasındaki dengeyi, iyi çözümlememiz gerekmektedir. cehaleti sade bir biçimde ele alıp, bilgiyi kötüye kullanımları açısından değerlendirirsek; büyük bir yanılgıya kapılmış olmakla birlikte, insanlık yararına kullanılan binlerce yıllık bir bilgi birikimini de hiçe saymış oluruz.
bunu ''bilginin kötüye kullanımı ve cehaletin olası yararları'' başlıklı başka bir konuda tartışabiliriz.

gelelim insandan bağımsız olarak salt bilgi ve cehalete.

çevremizde gördüğümüz, dokunduğumuz varlıklarını hissettiğimiz bütün insan yapımı eşyalar ve aletler bilgi birikimleri sonucu meydana getirilmiştir. bugün bilgi sayesinde insan hayatları kurtarılmakta ve kolaylaştırılmaktadır. yine bilgi sayesinde geçmişimizi inceleyebilmekteyiz. geleceğimize dair planlar yapabilmekteyiz.

''bilginin bir tehlikeli yönüne karşılık, binlerce faydalı örneği verilebilir.''

''peki ya cehaletin ?''

cehalet olgusu, doğası gereği tehlikelidir. arıların tehlikeli olabilecekleri bilgisine sahip olmayan bir kişi, cahil bir şekilde arı kovanına elini sokmaya çalışabilir. bunu öğrenme -bilgi edinme- aşamasındaki bebeklerde oldukça sık görürüz. cehaletin hüküm sürdüğü toplumlar birlik olamazlar, dış faktörlere karşı koyamazlar ve bu; o toplumun geneli için tehlike arz eder. bilgi edinimine kendini kapatmış bir toplumda, insan için hayati önem taşıyan; hukuk, özgürlük, sağlık, birey olma bilinci gibi kavramları düşünün. sizce bu kavramlardan hangileri doğru bir biçimde toplum hayatına yansıtılabilir ?

cehalet, biraz daha iyimser yaklaşılarak masumluğa dönüştürülebilir. bireysel olarak ele alırsak daha az tehlikeli gibi gözükebilir. lütfen bu yanılgıya düşmeyelim. cahil insan er yada geç kendisi için de tehlike arz eder...

basite indirgeyerek bir örnek verelim;
hayatı bir araba olarak düşünün, iki tanede şoförümüz var.
bunlardan ilki; tam anlamıyla donanımlı bilgiye sahip, ehliyeti olan, bir çok kez araç kullanma deneyimini yaşamış, trafik levha ve işaretlerini biliyor olsun.
ikincisi; otomobil hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan, ehliyetsiz, deneyimsiz biri olsun.

''sizce hangisinin yolun sonuna kadar kaza yapmadan gidebilme olasılığı daha fazla ? ''

''ki hayat oldukça dolambaçlı, keskin virajları olan bir yoldur''

toparlarsak;

''bilgi her zaman cehaletin karşısında dimdik durmalıdır, duracaktır. bilgili olduğumuz kadar özgürüz, özgür olduğumuz kadar insanız''

edit: evet ciddiye aldım biraz ben.
cehalet kişinin kendisine zarar vermez. topluma zarar verir. bilgi ise kişiye zarar verir. o yüzden ben;

madrid'e handikaplı basıyorum!
mantıksızlık akan bir soru.

bir millet düşünün ki bilginin tehlikeli olup olmadığını tartışıyor, ulaşabildiği tüm bilgiyi, elindeki tüm kaynakları kullanarak sünger gibi çekmesi gerekirken bir de onu cehaletle karşılaştırıyor. inanılır gibi değil lan. şaka gibi.
Bilgili ahlaksız namuslu cahilden çok daha tehlikeli ve canavardır.
esas mesele bilginin kullanımı. bilgi güç ise gücü elinde tutan cehaletten beslenecektir haliyle.
bilgili topluma aykırı davranışlar yaparsa cahilden daha tehlikeli olur.
bilgi tehlikelidir,düşünmek için uygun ortam olmayabilir ve bu iyi değildir.
cevabı kesinlikle cehalettir. Bilgili insanın vereceği zararlar anlıktır ve mertçedir. cehalet toplumun yapısına işler ve yuzyıllar sonra geleneğe dönüşürse gelecek nesillerin hayatları doğmadan karanlığa gömülür. cahiller değilmi akılla bilimle islamın yollarını ayıranlar hala bu yanlışı düzeltebilmişdeğiliz.
bilgi cehaletin eline geçtiği zaman, tehlike olarak üstüne tanımam.
eğitim cehaleti alır eşeklik baki kalır.
asıl tehlikeli olan yaşamak. Her an ölebilirsin.
'kime göre?' sorusunun yanıtına göre değişir.

cahil toplumu yönetmeyi, daha doğrusu yönetiyor gibi görünüp çıkını doldurmayı hedef alan siyasiler ile onları avucunda oynatan iç ve dış egemen güçler için elbet bilgi tehlikelidir. zira, bilgili toplumu aldatmak güç iştir.
ikisinin de aşırısı zarardır.
bilgi maskesi altına gizlenen cehalet en tehlikelisidir.
ikisi de.
neden diyeceksiniz, cehaleti anladık, külliyen zarar. ama bilgi? ikinci dünya savaşını hatırlayın, milyonlarca insanı perişan eden bombayı kabzımallar imal etmedi, bilim adamları yaptı. demek ki bilgi de bazı zaman vahşet aracına dönüşüp tehlikeli bir hal alıyormuş. tespitim on numara, gelsin artılar!
(bkz: merhamet) yoksa ikisi de tehlikeli.
bazı durumlarda cahil olmak çok bilmişlik taslayan ukalalardan yeğ geliyor .
her ikiside diye yanıtlanması gereken sorunsal.
Kesinlikle bilgi tehlikelidir, hatta Dostoyevski'nin deyimiyle;"Bilmek lanetlenmektir" Cehalet ise müthiş bir lüks...Oooh akıl yok fikir yok, öyle yaşa. Ne endişe, ne korku, ne geçmiş ne gelecek, ye iç üre.
bilgiyi kötü cehaleti ile kullanmayı bilmeyen ve kötüye kullanan en tehlikelisidir tabii ki .
kullanılması bilinmeyen bilgi en tehlikelisidir, bu durumda cehalet daha iyidir.
iyi bir münazara konusu olabilecek sorunsaldır. Cahillik çok tehlikelidir ancak bilgiyi doğru kullanmamak ta bir o kadar tehlikelidir.