bulunmaz hint kumaşı

bu deyim dilimizde paha biçilmez anlamında kullanıldığı gibi kendisini böyle gören insanlara da yakıştırılır.

bunun ortaya çıkışı 1700’lerde gerçekleşmiştir. friedrich engels, “ingiltere’de işçi sınıfının durumu” adlı kitabının ‘ingilizce baskıya önsöz’ bölümünde; “hindistan’daki milyonlarca elle çalışan dokuma tezgahı ingiltere’de lancahire’da enerjiyle çalışan dokuma tezgahları tarafından sonunda çökertildi”der.
engels’e göre ingiliz kumaşı makineyle üretildiği için ucuzdur, hindistan kumaşı ise elle üretildiği için pahalıdır; herkes ucuz olan ingiliz fabrika kumaşını almaya yönelince, pahalı olan hindistan el dokuması kumaşlar müşteri bulamamış ve böylece hint kumaşı üretimi de yok olmuştur.

friedrich engels’in bu saptamaları gerçeğe uymamaktadır. hindistan’da dokumacılık engels’in anlattığı gibi ingiliz fabrika kumaşının ucuzluğu nedeniyle kendiliğinden batmamıştır. hindistan’ı sömürgeleştiren ingilizler, orada bulunan yerli el dokumacılığını yok etmedikleri sürece ingiliz fabrika kumaşlarına pazar açamayacaklarını anlayınca hindistan’daki yerli kumaş üretimini yok etmek üzere hindistanlı dokumacıların başparmaklarını keserek onları hint kumaşı üretemez duruma düşürmüş ve böylelikle hem dünya pazarlarında hindistan kumaşını yok edip, ingiliz kumaşının egemenliğini sağlamaya yönelmiş, hem de hindistan’ı ingiliz kumaşlarının tüketicisi/müşterisi durumuna düşürmüştür.
hint dokumacılığını yok eden, friedrich engels’in dediği gibi ingiliz fabrika kumaşının ucuzluğu değil, ingiliz emperyalizminin vahşetidir.