bugün

kaymakamı da olan ilçeye denir. kadıköy, konak, osmangazi ilçeleri gibi.
Genelde illerin yönetim merkezi olan yerlerdir. merkez ilçe olarak da geçer. ilin tüm il yapılanması buradadır. Örneğin balıkesir ilinin yönetim merkezi balıkesir şehir merkezindedir. diğer ilçeler işlemlerini yaptırmak için buraya gelirler. bu aslında haksızlıktır. tüm ilçeler işlerini yaptırmak için oraya gider ama o merkez ilçedeki kişiler tüm ihtiyaçlarını orada olduğu için daha rahat karşılar. Genellikle aslan payı yatırım ve ödenekleri bu merkez ilçeler alır. ile bir şey yapılacağı zaman bu merkeze göre hareket edilir. öğrenciler için en büyük dezavantajları ise çoğu eğitim kurumları bu merkez ilçededir ve siz oraya gitmek zorunda kalırsınız. örneğin fen lisesi, güzel sanatlar lisesi gibi. bir de sınavlarda olduğunuz ilçelerden mutlaka bu merkez ilçeye gitmek durumundasınızdır. bu da sizi merkezde yaşayanlara göre ikinci konuma iter.
2012 yılına kadar büyükşehir belediyelerine bağlı ilçeler için kullanılırdı. bu yılda çıkan yeni büyükşehir yasasıyla birlikte artık 30 büyükşehir belediyeli ildeki bütün ilçeler büyükşehir belediyelerine bağlı olduğundan bu anlamını yitirdi.

büyükşehir belediyeli illerde aşağıdaki ilçeleri merkez ilçe olarak sayabiliriz.
adana: çukurova, sarıçam, seyhan, yüreğir
ankara: akyurt, altındağ, çankaya, çubuk, etimesgut, gölbaşı, kazan, keçiören, mamak, pursaklar, sincan, yenimahalle
antalya: aksu, döşemealtı, kepez, konyaaltı, muratpaşa
aydın: efeler
balıkesir: altıeylül, karesi
bursa: gürsu, kestel, nilüfer, osmangazi, yıldırım
denizli: merkezefendi, pamukkale
diyarbakır: bağlar, kayapınar, sur, yenişehir
erzurum: aziziye, palandöken, yakutiye
eskişehir: odunpazarı, tepebaşı
gaziantep: oğuzeli, şahinbey, şehitkamil
hatay: antakya, defne
istanbul: çatalca, silivri, şile dışındaki bütün ilçeler
izmir: balçova, bayraklı, bornova, buca, çiğli, gaziemir, karabağlar, karşıyaka, konak, menderes, menemen, narlıdere
kahramanmaraş: dulkadiroğlu, onikişubat
kayseri: hacılar, kocasinan, melikgazi, talas
kocaeli: başiskele, derince, gölcük, izmit, kartepe, körfez
konya: karatay, meram, selçuklu
malatya: battalgazi, yeşilyurt
manisa: şehzadeler, yunusemre
mardin: artuklu
mersin: akdeniz, mezitli, toroslar, yenişehir
muğla: menteşe
ordu: altınordu
sakarya: adapazarı, arifiye, erenler, serdivan
samsun: atakum, canik, ilkadım, tekkeköy
şanlıurfa: eyyübiye, haliliye, karaköprü
tekirdağ: süleymanpaşa
trabzon: ortahisar
van: ipekyolu, tuşba