en uzun yüzyıl

prof. ilber ortaylı'nın osmanlı imparatorluğu için 19.yy'a söylemidir.
1983'ten beri imparatorluğun en uzun yüzyılı diye bir kitabı da mevcuttur. toplumun sancıları ve modernleşmesi birarada düşünüldüğünde çok da yerinde bir tabirdir.

ilber ortaylı bey e nadirde olsa katılamıyacağım.
sadece insanlık için değil, ötesindeki varlık için bile en uzun yüzyıl 20. yy olmuştur.
düşünün ki 20.yy ın yarısından kısa bir sürede, insanlık milyonlarca insanın katledilişine şahitlik etmiştir.
bu şahitlik öylesine can yakan, utandıran, mide bulandıran, insanlığından utandıran bir şahitliktir ki daha yüzyıllar boyunca devam edecek.
binlerce kez seyretmeme rağmen, ilk günki kadar insanlığımdan utanmama sebeb olan, o siperler, göğüs göğüse muharebe sahneleri, parçalanmış insan bedenleri ile dolu deniz, kara ve hava sahneleri.
birbirinin kanı ile duş almak zorunda bırakıldığı için, ruhu bedenini terketmiş bedenlerin, lanetli görüntüleri, geçtiğimiz yüzyılı umalım ki asla bitirmesin.
bittiğini düşündüğümüz anda üçüncü bir dünya savaşının düğmesine basacağımızdan o kadar eminim ki 20.yy ın henüz bitmediğini ve alınacak sonsuz ders olduğunu düşünmek istiyorum.