düşünme konuşma ve söz üzerine

Felsefe araştırmaları yaptığı sırada kaleme alınan bu eser, fikri düzeyde birçok sorunlara ve tartışmalara ışık tutmaktadır. Gazalî bu eserinde, felsefi bir tavır ve yöntemle, genel olarak düşünme, konuşma, söz ve yazı arasındaki içsel ilişkiyi, gözler önüne sermektedir. Eserin Arapça başlığına göre, bunlar, aklın başarıları / marifetleri olarak anlaşılmaktadır. Konusuyla ilgili ilk deneme kabul edilebilecek olan bu eser varlık, insan ve dil üzerine önemli yaklaşımları içerdiği gibi, Tanrı ve sözü, peygamberlik ve vahiy konularında farklı bakışlar sunmaktadır. Bununla birlikte Gazalî, bu bakışları ve yaklaşımları, kendisine yakın gördüğü anlayışla uyumlu bulur, kimi ayetleri de bu çerçevede yoruma tabi tutar.

"Biz seni (düşünmeyi) alemlere rahmet olarak gönderdik",

"Ona (Kur'an'a) sadece temiz olanlar (tabiat kirlerinden kendini arındıranlar) dokunur (anlar)" ayetleri,

bu çerçevede belirtilmesi gereken kimi ayetlerdir. Gazalî'nin farklı yönlerini merak edenlerin, dil felsefesine, Hermeneutik'e ve kutsal kitapların nasıl anlaşılması gerektiğine ilgi duyanların mutlaka görmesi gereken bir eser.