insani gelişme endeksi

ülkelerin gelişmişlik düzeyine göre 4 ayrı kategoride yapılan değerlendirme çalışmaları sayılır.
en son vikipedi verilerine göre ülkelerin gelişmişlik düzeyi şu şekilde sıralanmış.
çok yüksek insanı gelişme: ekonomik durumun ve hayat standartlarının en iyi olduğu ülkelerdir. norveç, almanya, fransa gibi birçok avrupa ülkesi, petrolden ve suudi arabistan dışında diğerlerinde büyük ölçüde turizmden de dolayı körfez ülkeleri, abd, arjantin, şili, kanada ile japonya, singapur gibi az sayıda asya ülkesi bu kategoride yer almaktadır.
yüksek insani gelişme: orta düzeyde olan ülkelerin yer aldığı kategoridir. türkiye de bu kategoride yer almaktadır o kadar çok olumsuzluğa rağmen. türkiye dışında bulgaristan, romanya, ukrayna, rusya gibi doğu avrupa ülkeleri; lübnan, ürdün, tunus gibi bazı arap ülkeleri; küba, venezuela, meksika gibi latin amerika ülkeleri, azerbaycan gibi kafkasya ülkeleri bu kategoride yer almaktadır.
orta insani gelişme: orta düzey ülkelerin bir kademe altında olan ulkelerdir. mısır, fas, türkmenistan, hindistan, moldova, suriye, endonezya, filipinler gibi ülkeler bu kategoride yer alan ülkelerdir.
düşük insani gelişme: en fakir ve yaşam standartlarının en kötü olduğu ülkelerdir. pakistan, afganistan, nepal, kenya, sudan, somali, haiti, yemen, myanmar vb ülkeler bu kategoride yer almaktadır.
ülkeler sadece kişi başına düşen gelir, ortalama yaşam süresi vb özellikleri baz alarak degerlendiriliyor. mesela birleşik arap emirlikleri doğru düzgün sanayisi; teknolojik-bilimsel çalışmaları olmadığı halde petrol rezervinin fazla olması, turizm alanında yapılan yatırımlar, o kadar çok yabancıya rağmen nüfusunun az olmasından dolayı çok yüksek kategorisinde yer alırken; hindistan, ucuz işgücünden kaynaklanan sanayiye sahip olmasına ve bilişim teknolojileri alanında eleman yetiştirmesine rağmen nüfusun aşırı derecede kalabalık olması, gelir dağılımının​ aşırı derecede adaletsiz olması, yaşam koşulları alanında farkın aşırı derecede yüksek olması, nüfus artış hızının aşırı derecede yüksek olması, eğitim seviyesinin düşük olması vb durumlardan dolayı orta düzey ülkelerin bir kademe altında yer almaktadır. lübnan ise geçmişte 15 yıl yaşanan iç savaşa, yer altı kaynaklarının yetersiz olmasına, sanayi-bilim-teknoloji alanında yetersiz olmasına rağmen turizm ve ticaret sektöründe aktif bir şekilde yer alması; nüfusunun az olması, nüfus artış hızının çok yüksek olmaması vb durumlardan dolayı hindistan'ın bir üst kategorisinde yani orta düzey ülkeler listesinde yer almaktadır.
bazı durumlarda nüfus sayısı arasında bağlantı olmadığı da görülmektedir. mesela meksika mısır'dan daha kalabalık bir nüfusa sahip olmasına ve uyuşturucu kartellerinin ülke genelinde yaptığı toplu katliamlara (meksika'da terör örgütleri konumunda çok sayıda uyuşturucu mafya örgütleri var) rağmen mısır'ın bir kademe üstünde yer almaktadır. bunun nedenini bilmiyorum meksika'yı fazla bilmediğim için.