çağrışım

Çağrışım, önce kendisinin çıkmasına vesile olan hallerin yokluğunda şuur hallerinin benliğe geri dönüşünü idare eden oldukça karmaşık yasaların toplamıdır. Bu yasalar hatırlama ile ilgilidir. Bunlardan yalnız birisi olan çağrışım ise, ruhsal bir olaydaki bir şuur halinin, kendiliğinden, otomatikman, bir veya birçok şuur halinin uyanmasına sebep oluşudur. Fikirler arasında ki mantıklı bağdan ve hükümlerden çağrışımı ayırmak gereklidir.

Bu yasalar başlıca şu kısımlara ayrılır;

A- Yeniden doğuş;

1-Yeniden doğuş yasası; tek başına düşünülürse, geçmişe bağlı her şuur hali yeniden doğmaya, geriye dönmeye meyleder.

2- Şiddet Yasası; Bütün şartlar eşit ise, içlerinden pek şiddetli olan şuur halinin yeniden canlanması diğerlerine oranla daha büyük olasılık taşır.

3- Çokluk Yasası; Bütün şartlar eşit ise, çoklukla rastlanan şuur halinin iadesi, kendisiyle orantılı olarak, daha büyük bir olasılıkla meydana gelir.

4- Fasıla ve Unutma yasası; Bir şuur halinin canlanması fasıla ile ters orantılı olarak giderek zayıflar.

B - Dönüş;

1- Çağrışım Yasası; Eski bir şuur halinin geri dönmesi ancak içinde yaşanılan zamana bağlı şuur haliyle ortaklığı olursa meydana gelir.

2 -Beraberlik Yasası; iki hatırlama beraberce mevcutsa, her biri ötekinin dönüşünü davete meyleder.

3- Arasız sürüp gelme Yasası; iki hatırlama arasız olarak ardı ardına gelirse, birincisi ikincisinin dönmesini gerektirir. Fakat ikincisi birincisini davet etmez 2 ve 3. sürüp gitme yasası olarak birleşir.

4 -Benzeyiş Yasası; iki şuur hali birbirine pek az fark ile benzerse, birisi diğerini davet edebilir.

5- Tezat Yasası ; iki hatırlama, iki zihni imaj birbirleriyle zıtlık halinde bulunursa, biri ötekini davet edebilir.

Bu yasalarda geçmiş şuur hallerinin hatırlanması söz konusu değildir. Beraberlik ve arasız sürüp gelme yasasına '' Yakınlık ile çağrışım'' da derler. Yakınlık üç kısımdır.

a) Zaman içinde yakınlık; iki olay birlikte olarak veya biri ötekinin ardı sıra gözükürse; birinin tasarımı ,zihni sureti, ötekinin suretini ( imajını ) uyandırır. Bu tarih itibarıyla her zaman olmuştur.

b) Mekan içinde yakınlık; iki olay aynı yerde olursa birinin imajı diğerini uyandırır. Ayrıca mekan olayı; olay mekanı hatırlatır.

c) Zaman ve mekan içinde yakınlık; iki olay aynı zaman ve mekan içinde meydana gelirse, zihinde daha çok iştirak etme, birinin ötekini çağırması olasılığını taşırlar. Çağrışım, ruhsal iç güdüsel alışkanlıktır. Ruhun ve organizmanın evvelce yaptığı yeni baştan yapmaya bir eğilimdir. Zamanda yahut mekanda yakınlık, benzerlik, zıtlık, sebep netice bağlantısı ile çeşitli çağrışımlar meydana gelir.

Spiritik çalışmalarda '' Kendiliğinden imaj çalışmaları'' Psikolojik ayrışma Metodun da kullanılır. Felsefe de ise deney ve gözlemlerin diğer geçmiş deney ve gözlemleri uyandırığ kıyas alanlarını açmaları, zihni çağrışımı meydana getirir.