vahdet i vücud

şii,batinilerin birleştiği anlayış. anlayışa göre: tüm varlıklar tanrının çeşitli belirim ve yansımalarıdır. bizzat birey tanrıdır. vahdet-i vücutta varlıklar, ayrı görünüşlerinden ayrılıp, tek tip formolojiye kavuşurlar. örneğin, muhyiddin ibni arabi, mevlana celaleddin i rumi gibi isimler, varlığın bu son kaynaşma ve benzeşme aşamasına erişmişlerdir. tanrı metalaştırlır, ottur tanrı, klozettir, böcektir. panteizm ile aynı paralelliktedir. zaten panteist düşüncenin babalarından spinoza vahdet-i vücudcu muhyiddin ibn arabi ile görüşme gerçekleştirebilmek için, endülüs diyarına varmıştır.