imparatorluğun en uzun yüzyılı

tarihçi ilber ortaylı tarafından 1983 yılında yazılan, osmanlı modernleşme tarihini anlatan eseri. değişimin her zaman olduğunu, osmanlının son yüzyılının, esasında değişimin ivmesinin değiştiği, hızlandığı bir dönem olarak nitelendiriliyor. bir olayın sonucu başka bir olayın sebebidir zincirinde, osmanlı modernleşmesini, avrupa karşısında osmanlının geri düşmesine, bunuda osmanlının zirve döneminden kalma kendine güveninden ötürü çevresindeki gelişmeleri görememesine bağlıyor. avrupa ile dengelerin tekrar sağlanması için, modernleşme hareketinin ordunun eğitim ve silah teknolojisinde başladığı, kurulan merkezi orduların beslenebilmesi için, paranın tek merkezde toplandığı bir sisteme ihtiyaç duyulduğu, bunun diğer kamu alanlarında da modernleşme ve merkezileşme eğilimini hızlandırdığı belirtiliyor.