amalia rodrigues

modern fado'nun başlangıcı kabul edilen (müzikolog ve müzik eleştirmenleri tarafından) 1920 doğumlu, 1999'da aramızdan ayrılan fado'nun kraliçesi.

ölümüne değin imza attığı albümleriyle de gözdolduran sanatçı.

albümleri;

01 Perseguição (1945)
02 Tendinha (1945)
03 Fado do Ciúme (1945)
04 Ai Mouraria (1945)
05 Maria da Cruz (1945)
06 Ai Mouraria, 1951/52
07 Sabe-se Lá, 1951/52
08 Novo Fado da Severa (1953)
09 Uma Casa Portuguesa (1953)
10 Primavera (1954)
11 Tudo Isto é Fado (1955)
12 Foi Deus (1956)
13 Amália no Olympia (1957)
14 Povo que Lavas no Rio (1963)
15 Estranha Forma de Vida (1964)
16 Amália Canta Luís de Camões (1965)
17 Formiga Bossa Nossa (1969)
18 Amália e Vinicius (1970)
19 Com que Voz (1970)
20 Fado Português (1970)
21 Oiça Lá ó Senhor Vinho (1971)
22 Amália no Japão (1971)
23 Cheira a Lisboa (1972)
24 Amália no Canecão (1976)
25 Cantigas da Boa Gente (1976)
26 Lágrima (1983)
27 Amália na Broadway (1984)
28 O Melhor de Amália - Estranha Forma de Vida (1985)
29 O Melhor de Amália volume 2 - Tudo Isto é Fado (1985)
30 Obsessão (1990)
31 Abbey Road 1952 (1992)
32 Segredo (1997)

"vontade de deus" isimli bir eseri vardır ki dinlendiğinde; acı neymiş, ses neymiş, duygu neymiş hisseder insan. fado müziğinin duayenlerindendir. amalia'nın yokluğunu hafifleten unsurlardan en önemlisi dulce pontes'tir... yerini doldurmasa bile izindedir, amalia rodriquez'in hüznünü yaşatır.

fado denilince akla gelen tek isimlerden birisi olan, hayatıma cancao do mar ile girmiş, bir daha da çıkmamış 79 senelik yaşantısına da , yüzlerce şarkı sığdırmış, portekizli aramızda olmayan fado kraliçesi..

geç keşfettim ne yazık ki. bundan sonra yağmur yağarken başka birisini dinlemem, bir yağmur bir amalia rodrigues yeter.

hic kimsenin kafesine koyamayacagi bir kus..
ucmasini oylesine
kacmasini boylesine unutmus
bir insan sesine gelip konmus....

http://www.youtube.com/wa...p;hl=en&v=Efqjn_zAlxA
sarki bana ozdemir asaf dan yukardaki dizeleri hatirlatti bir an. buyuksun abla..

asıl adı amália da piedade rebordão rodrigues'dir. 1920 yılında lizbon'da doğdu. 1939'da 19 yaşındayken sahneye çıktı. 1945'te "ai mouraria" adlı şarkısıyla ilk olarak büyük müzikal başarısını elde etti. portekiz'in sembolü olan sanatçı aynı zamanda bir çok filmde rol almış bir aktrist'tir. 1947'de "capas negras" adlı filmde alberto ribeiro'yla başrolü paylaştığı ilk sinema filmini çekti. film portekiz'de yılın en iyi filmi seçildi ve amália, uluslararası bir üne kavuştu.

resmi kaynaklara göre doğum günü 23 temmuz görünmesine rağmen, doğum gününün 1 temmuz olduğunu iddia etti. yakalandığı gırtlak kanseri sonucu 1999 yılında öldü. sanatçı fadonun kraliçesi rainha do fado olarak ünlenmiştir.

filmleri;

capas negras (1947)
fado, história d'uma cantadeira (1948)
vendaval maravilhoso (1949)
april in portugal (1954)
amants du tage, les (1955)
sangue toureiro (1958)
música de siempre (1958)
céu da minha rua, o (1958) (tv)
canciones unidas, las (1960)
fado corrido (1964)
ılhas encantadas, as (1965)
a sapateira prodigiosa (1968) (tv)
"deuses estão mortos, os" (1971) (tv dizisi)
bis ans ende der welt (1991)
"parabéns" (1993)

portekiz Fado müziğini en güzel yorumlayan sanatçı. Özellikle 1950li yıllarda kariyerinin yükselişte olduğu zamalarda bir çok filmde de oynadı. Zamanla hayran kitlesini genişleterek, portekiz'i simgeleyen sanatçılar arasında yerini aldı. Bugün Cristina branco gibi yorumcular da çok başarılı işler çıkarabiliyorlar fakat yine de hiçbiri amalia ridrigues'in o hem isyankar hem de hüzünlü olan şarkılarının yerini tutmuyor. Şu sıralar bir çok müzik markette Amalia rodrigues albümleri uygun fiyata satılıyor, dinlemek isteyenler Dnr'a gidip 6.5 tlye bir tane edinebilirler.

geç tanıdığıma üzüldüğüm harika ses... fado müziği dinleyenlerin baştacı olabilecek nitelikte. ''kıyıdan, günlerce denizden sevgilisinin gelmesini bekleyenlere...''

portekizli fado sanaçsı. türkiye'yi de ziyaret etmiştir. güçlü bir yoruma sahiptir ve gırtlak kanserinden ölmüştür. portekizce bilmesenizde gerçekten hisli bir ağıt olduğunu farkederek o hisse boğulursuz.

http://www.youtube.com/watch?v=bhagDjqN_ww

fado eugenia camara ile zirve yapmış merhume, sanatçı.

cancao do mar şarkısını dinlemekten bir hal olduğum fadonun kraliçesi. bir ses nasıl bu kadar hüzünlü ve güçlü olabilir diye şaşıp kalıyor insan. tek kelimesini anlamıyorum fadolarının ama hep tüylerim diken diken oluyor, hep gözlerim doluyor..

maria callas ve Elisabeth Schwarzkopf ile birlikte kıta avrupasının kulak pasını alan üç güzel melekten biri.

tek kelime portekizce ve hatta ispanyolca bilmeden dinlediğim muhteşem sesli sanatçı.

http://www.youtube.com/watch?v=jt0WUyrG8b8&feature=related

hani gönül yarası filminde dünya tek kelime kürtçe bilmemesine rağmen ağlıyordu ya işte aynen öyle dinliyorum bende bu sesi.

http://www.youtube.com/watch?v=A01tHQt34jQ

özlemi, hasreti, bekleyişi her dinleyişte aşka dönüştüren; kah bir uçurum kenarından uçsuz bucaksız atlas okyanusuna hasretini anlatırken kah lizbon sokaklarında çiçekçi julia ardı sıra aşkının izlerini sürerken, içilen yudum yudum porto şarabıdır. sarhoşluğu da çok uzun sürer.

http://www.youtube.com/watch?v=UjjBUFWApyk&feature=share

sesi ile beni alıp uzak diyarlara götüren kadın. hiç susmasın istiyorum ruhumda karanlık kalan tüm yerlere elinde feneriyle geliyor adeta.

alfama sokaklarını anlatan alfama diye bir parçası vardır hatunun. gözlerini kapayın açın müziği ve alfamayı hayal edin. evet o dar sokaklar merdivenler. ah lizbon ah alfama.

Müziğinin kokusunda portekiz olan acı haykıran fakat huzur veren dünya üzerindeki gerçek kraliçelerden biridir. Fado'nun kraliçesi...

fado do ciume ile efsaneler yaratan hatun.

Dinleyip de tutulduğum Helene Segara'nın "elle tu l'aimes" parçasını yıllar yıllar önce cancao do mar adıyla söylediğini öğrendiğim fado'nun tanrıçası olarak bilinen Portekizli sanatçı. Üzerine daha çok eğilmek, tanımak öğrenmek gereken isimlerden biri.

pazar pazar güzel bir ses:

http://www.youtube.com/watch?v=ARS7Zi-Zpkw

her dinlediğimde (ki çok dinlerim) beni kahırdan öldüren kişi.

an itibari ile borusan klasik radyoda, kapriçyo progamında şarkıları çalıyor.

akşam akşam mutlu olmak için ne büyük şans. uyumamak için bir dayanak.