31 mart ayaklanması

ikinci meşrutiyete karşı çıkarılan ayaklanma

(bkz: 31 mart vakası)

içinde Mustafa Kemal'in de olduğu Hareket Ordusu tarafından bastırılmıştır.Osmanlı tariinde rejime karşı olan ilk ve tek ayaklanmadır.

ayaklanmanın yakın nedeni 6 nisan 1909 gecesi sert muhalefetiyle tanınmıs serbesti gazetesi bas yazarı hasan fehmi'nin öldürülmesiydi. saldırganın sırtında bir subay pelerini bulundugu ileri sürülüyordu. köprünün iki ucunda karakol olmasına ragmen kimse yakalanamamıstı. muhalefet, olaya cok büyük tepki gösterdi ve cinayeti it'ye mal etmekte tereddüt etmedi. it de kendini savunmak icin fazla bir caba göstermeyerek sanki cinayeti kabullenmis oldu. (yıllar sonra cinayetin ittihatcılar tarafından islendigi ortaya cıkacaktı.)hasan fehmi'nin cenazesi büyük bir kitle gösterisi halini aldı. cenazeden 5 gün sonra , 13 nisan 1909'da (ya da rumi takvime göre 31 mart 1325'de ) ayaklanma cıktı.

daha laiklik denilen şeyin esamesi okunmazken, mevzuatta şeyhülislam efendinin fetvası geçerliyken bile, yobazlığın, şeriat fanatizminin bu topraklar için nasıl bir bela olduğunu gösteren isyan.

istanbul'daki islam alimlerinin çoğunun hayatını kaybettiği ayaklanmadır. trakyadan gelen çapulcu ordusu istanbul'da din alimi katliamı yapmıştır.

(bkz: istanbul islam alimi massacre)

ülkemizde üzerine en kapsamlı araştırmayı tez olarak yazmış olan sina akşin hocamız yapmıştır.

osmanlı devletinde yönetime,otoriteye karşı ilk ayaklanma olmasıyla önem taşır.

(bkz: vaka-i vakvakiye)

31 mart vakası da denilen gerici ayaklanmadır. görünürdeki örgütleyicilerinden volkan gazetesi yazarı derviş vahdettin, ayaklanma bastırıldıktan sonra kurulan sıkıyönetim yarfılamasında göğsüne gerici yaftası yapıştırılarak asılmıştır.

görsel
ayaklanmayı bastırmak üzere Hareket Ordusu efradının Makriköy(Bakırköy) üzerine yürüyüşü.

türkiye hala bu ayaklanmayı bastıran zihniyetin gölgesindedir. neyseki son on yıldır güçlerini kaybettiler.

31 mart komplosu demek daha münasip olur. ancak abdülhamid 2'nin meşrutiyeti ilan etmek mecburiyetinde kaldığı 17 aralık 1908'den 31 mart olarak bilinen miladi tarihle nisan 1909 arasındaki olayları iyi tahlil etmek gerekir. bir kere, ittihatçılar geldikleri andan itibaren, faili meçhul cinayetlerin töhmeti altında kalmışlardı. alaylı askerlerden oluşan ordudaki grup, peyderpey atıldılar çünkü bunların sultan 2. abdülhamid'e olan bağlılıkları üst düzeyde idi. öldürülen başta 2 gazeteci olmak üzere bir takım faili meçhul ama aslında malum cinayetlerden ötürü halk, ittihatçılar aleyhine nümayişlerde bulunmuşlardı. genç ve mektepli subayların dini değerlere karşı lakayıtlığı hatta işret alemlerine katılmaları halkın gözünde değerlerinin düşmesine sebep olmuşu. alaylı askerlerin kışkırtılması için her türlü ittihatçı ve masonik tedbirler alınmıştı. ittihatçıların her şeyden haberi vardı. volkan gazetesi sahibi olan derviş vahdeti ve prens sabahattin içerideki casuslardı. sonrası kontrolden çıkış ve selanik'ten gelen çoğu komuta kademesi masonlar ve gizli yahudilerden oluşan, mahmud şevket paşa komutasındaki hareket ordusunun kahraman edasıyla yönetime el koymasıydı. türkiye cumhuriyeti'ni kuran kadro, hareket ordusu ve onun bağlı olduğu zihniyetin hayatta kalan b takımıydı.

ingiltere'nin tertiplediği yobaz ayaklanması.

Sina Akşin’in araştırması, 31 Mart Olayı üzerine şimdiye dek yapılmış en geniş kapsamlı çalışmadır. Konuyu derinlemesine inceleyen Akşin olayı düzenleyenlerin kimliğine de açıklık getirmektedir.

Osmanlı dönemindeki devlet rejimine karşı çıkan ilk ve tek ayaklanmadır. ikinci meşrutiyet'e karşı yapılmıştır.

türkçüler tarafından bastırılmıştır.

13 nisan 1909'da yaşanmıştır. miladi takvimle karıştırılır genelde.