sasani göktürk savaşı

* *
(588) Sasaniler ile Batı Göktürk Kağanlığı arasında yapılmıştır.
Türklerin yanında başta Akhunlar olmak üzere vassalları da yer almıştır. iki devlet arasında ki çatışmalar Türkler tarafından iran ülkesi istila edilerek başlamış, bunun sonucu cereyan eden savaşlarla Sasanilerin kesin galibiyeti ve Batı Türk Kağanlığının işgali ile neticelenmiştir.
558 senesinde Sasani hükümdarı I.Hüsrev, Akhunlulara son vermek gayesiyle Onoklarla ittifak yaptı. Bu başarılı harekat sonucu Ceyhun nehrinin kuzeyi Türklerin, güneyi ise Sasanilerin kontrolü altına girdi. Buna rağmen Türkler 580'li yılların başından 558 senesine kadar ipek Yolu üzerinde vassalları Akhunlarla birlikte akınlarda ve yağmalarda bulundular.
Bunun üzerine Sasaniler ünlü komutanları Behram Çubin'in önderliğinde seçkin bir ordu oluşturmaya başladılar. (Bu sırada Sasani tahtında IV. Hürmüz bulunmaktadır) Tarihçi Şahbazi'ye göre Behram Çubin'in ordusu 12000 kişilik seçkin Fars askerlerinden müteşekkildi. Müttefik Türk ordusunun kumandanlığını ise Ch'u-lo-hou üstlenmişti. iran ordusu Türkleri ve Akhunları Nisan 588'de ve hemen arkasından 589'da arka arkaya mağlubiyete uğrattı.Sasaniler ardı ardına elde ettikleri bu başarılar sonucu sırasıyla Balkh'ı (Bactra) ve Herat'ı ele geçirdiler. Behram Çubin bu başarılarından sonra Ceyhun nehrinin karşı kıyısına ilerledi ve üzerine gelen Türk saldırılarını geri püskürttü. Çin kaynaklarında adı Ch'u-lo-hou olarak bilinen Batı Türk Kağanını bir okla bizzat kendisi vurarak şöhretini artırdı. *

aynı zamanda, istemi yabgu sasanilerle anlaşıp maveraünnehir bölgesindeki akhun devletine son verdi. akhun toprakları göktürkler ve sasaniler arasında paylaşıldı. istemi yabgu daha sonra sasanilere karşı bizans ile ittifak kurdu.

Üçüncü Göktürk-Sasani Savaşı, Batı Göktürk Kağanlığı ve Sasaniler arasında gerçekleşen üçüncü ve son savaş. Tarih 627-629. Önceki iki savaşın aksine Orta Asya'da değil Güney Kafkasya'da gerçekleşmiştir. Bu savaş son Bizans-Sasani savaşının etkilerine karşı oldu ve gelecek yüzyıllarda Orta Doğu'daki güç dengelerini etkiledi.
627 başlarında Göktürkler ve müttefikleriHazarlar, Derbent'in kapılarına ulaştılar. Yeni inşa edilmiş bu kale bereketli Agvanya'ya (günümüzde Azerbaycan) giden tek yoldu. Lev Gumilyov'a göre hafif silahlı Agvanyamilislerinin, Tong Yabgu önderliğindeki ağır zırhlı süvarilere karşı hiç şansı yoktu.[6] Tong Yabgu'nun askerleri Derbent'e baskın verip yağmaladı, Agvanya'yı istila ettiler. Ermeni tarihçi Movses Kagankatvatsi'ın Derbent'in düşüşünü ve yağmalanmasını ayrıntılı biçimde anlatır. Muhtemelen bu olaya tanıklık etmişti.
"Türkler, denizdeki dalgalar gibi bir anda Kariye'ye girdiler ve önlerine çıkan her şeyi yok ettiler. Şehirde terör estiren saldırganlar çirkin, gözleri çekik, kadın gibi uzun saçlı ve kapaksızdı. Yetenekli ve güçlüokçular dehşet vericiydi. Vahşi kurtlar gibi şehre ok yağdırdılar, sonraysa şehrin cadde ve sokaklarında önlerine çıkan herkesi vahşi bir kurt gibi katlettiler. Hatta katledilen annelerine sarılan çocuklara bile acımadılar. Çocukların kanlarını süt gibi emdiler . "

Derbent Kalesi'nin düşüşü tüm ülkeye zaptedilemez bir panik dalgası yarattı. Agvanya güçleri başkentleri Berde'ye geri çekildiler. Göktürk ve Hazar ordusu Agvanyalılara Kalankatuyk köyünün yakınlarında yetişti orada onları katlettiler veya esir aldılar. Movses'e göre Göktürkler Agvanya'ya ağır vergiler koydular.
https://tr.m.wikipedia.or...k-Sasani_Sava%C5%9F%C4%B1