william shakespeare

(bkz: gençlerbirliği oftaş)

yaklaşık 40000 kelimeyle yazan ve ingilizceye 2000'e yakın kelime kazandıran büyük yazar/şair.

20. sonesinde eşcinsel olduğu gözlenen edebiyat dehası.

sone 20:
yaradan, kadın yüzü çizmiş sana eliyle,
istek dolu sevgimin efendisi dilberi;
ince kadın yüreğin öğrenmemiştir hile,
bilmez kadınlardaki kancık döneklikleri;
gözlerin daha parlak, kahpelikten yoksundur,
nye bakarsa baksın altın yaldız kaplatır;
erkeklerin en hoşu, en hoş şeyler onundur,
erkekleri büyüler, kadınları çıldırtır.
seni yaratmış olsa kadın olarak önce
yaradan bile çılgın bi sevgi duyacaktı,
ama bir hiç uğruna bir fazlalık verince
varlığına doymaktan beni yoksun bıraktı.
değil mi ki kadınlar için yaratmış seni,
sen sevgimi al, onlar sömürsün hazineni.

olumunden sonra 'ben johnson' tarafindan ronesans tiyatrosunun (bkz: apogee)si olarak adlandirilan tum zamanlarin gelmis gecmis isminden en cok sozettiren dahisi...ayrica hemen hemen hic kalifiye egitim almamis olmasi durumu ve urettigi klasikler arasindaki celiski hali hazirda tartisma konusu olmaya ve zihin yormaya devam etmektedir.

16. yüzyılda yaşamış ingiliz şair ve oyun yazarı.
yalnızca 16. yüzyılın değil, yalnızca ingiliz edebiyatının değil, tüm zamanların (üzerinde tartışma dahi götürmeyecek derecede) en iyi yazarı olarak kabul edilen kişisidir. oyunları dünya tiyatrolarında en çok sahnelenen, en çok dile çevrilen, en çok okunan ve dolayısıyla da en çok tanınan yazarıdır.
her ne kadar kimisi böyle birinin yaşamadığını dahi ileri sürse de elde ciddi kanıtlar da vardır. mesela en meşhur oyunu hamlet , daha shakespeare hayattayken ingiltere'de sahnelenmiş ve shakespeare bu gösterimde bizzat hayalet rölünde oynamıştır.

trajik, komik ve tarihi oyunlarinin yani sira, 154 adet sonne sahibi dahi kisidir. sone'lerinde 3 adet muhattap alma durumu soz konusudur: sonne'lerinden 126 tanesi "genc soylu adama" (young noble man - beloved) / 26 adedi "karanlik kadina" (dark lady - lover) / ve son iki adedi ise "hic kimseye" (without identification - no address) selenmektedir.

romeo ve julyet, hamlet, antonius ve kleopatra, hırçın kız, venedik taciri, juius ceasar gibi oyunların yazarı. oyunları tüm dünyaca hemen hemen her dönem beğenilip oynanmaktadır.

christopher marlowe' nin ölümüne sebep olduğu iddia edilen ingilizlerin ünlü oyun yazarı. aynı marlowe gibi, onun da hayatı gizemle doludur. hatta marlowe' nin shakespeare' nin ta kendisi olduğu iddia edilmektedir.

(bkz: unut gitsin)

66. Sone

Vazgeçtim bu dünyadan tek ölüm paklar beni,
Değmez bu yangın yeri, avuç açmaya değmez.
Değil mi ki çiğnenmiş inancın en seçkini,
Değil mi ki yoksullar mutluluktan habersiz,
Değil mi ki ayaklar altında insan onuru,
O kızoğlan kız erdem dağlara kaldırılmış,
Ezilmiş, hor görülmüş el emeği, göz nuru,
Ödlekler geçmiş başa, derken mertlik bozulmuş,
Değil mi ki korkudan dili bağlı sanatın,
Değil mi ki çılgınlık sahip çıkmış düzene,
Doğruya doğru derken eğriye çıkmış adın,
Değil mi ki kötüler kadı olmuş Yemen' e
Vazgeçtim bu dünyadan, dünyamdan geçtim ama,
Seni yalnız komak var ya, o koyuyor adama.

Çeviren: Can Yücel

William Shakespeare

Prof.Talat Halman da bu soneyi çevirmiştir; fakat, Can babanın uslubu kendini göstermektedir...

annesi ve babasinin kimler oldugu, babasinin eldiven isi yaptigi, kardesleri, uzerinde ismi ve soyadi olan dogum ve vaftiz belgeleri, esi, esinin kendinden buyuk oldugu hatta evlendiklerinde hamile oldugu, iki kizi ve torunu, dogup buyudugu ev, hem kendi hem kizi hem de torunun ikamet ettigi evler, londra'ya gittikten sonra oyunlarinin basilip tiyatroda sergilenmesi ile zengin ve varlikli bir hayat surdugu, olum ve cenaze belgeleri, mezarinin bulundugu kilise memleketi stratford upon avon ziyaret edilerek gorulebilen ama nasil hala boyle birinin yasayip yasamadigi ve kim oldugu hakkinda suphelerin bulundugu anlasilamayan ingiliz sair ve oyun yazari.

SONET

Benzetebilir miyim bir yaz gününe seni?
Sen daha sevimlisin, daha sakinsin ondan.
Sert rüzgarlar Mayısın narin çiçeklerini.
Hırpalar ;Yaz ise pek çabuk geçer...Durmadan!
Bazan, kızgın olarak,parlar gözü semanın...
Bir karartıyla sık sık söner altın bakışı ;
Her güzel,güzelliğini kaybeder: Tabiatın-
Sebep olur da bazan bu kararsız akışı!

Fakat senin ebedi yazın hiç sönmeyecek,
Dönmeyecek sendeki güzellik bir yalana.
Ölüm sana yaklaştı diye, öğünmeyecek:

Sen eşitken ebedi mısralarla zamana
Yaşadıkça insanlar, görebildikçe gözler,
Seni yaşatmak için yaşayacak bu sözler

shakespeare der ki,
iyi ol fakat çok iyi olma. birazcik huysuz ol fakat çok degil. içinden
geliyorsa dua et. eger sana rahatlik veriyorsa arada bir küfür de et.
etrafindakilere mümkün oldugunca dostça davran, müsfik ol. eger bir gün kötü
davranmani gerektirecek bir durum karsisinda kalirsan; bagir,çagir,kir, dök
ve unut! her zaman ve her yerde eline geçen bütün saadeti yakala, en ufak
bir parçanin bile kaçmasina izin verme. yasa herseyden önce yasa ve sirf
tesadüfen bu dünyaya gelmis oldugun için, laf olsun diye günlerini geçirme.
eger gerçek aski taniyacak kadar sansliysan; bütün kalbin,ruhun ve bedeninle
sev! hayatini o sekilde yasa ki; her an kendi elini sikabilesin ve her gün
faydali olan, hiç olmazsa bir sey yap ki; gecelerin yaklasirken örtüleri
üzerine çekip kendi kendine "ben elimden geleni yaptim" diyebilesin.
düsüncelerin neyse hayatin da odur. hayatin gidisini degistirmek istiyorsan
düsüncelerini degistir.

sonelerinin aşk ile ilgili olanlarının bir kısmını aşık olduğu kadına diğerlerini ise o kadından sonra aşık olduğu adama yazan ünlü şair ve yazardır. soneler başlığı altındaki kitabındaki sonelerin tamamının onun olup olmadığı henüz tam anlamıyla bilinmeyen şairdir.
'doğduğumuzda ağlarız. çünkü bu büyük maskaralıklar dünyasına çıkarız.' gibi dahiyene bi sürü fikri olan düşünürdür.

--spoiler--

"çaresi olmayan şeyler düşünmeye değmez, ne olmuşsa olmuştur."

--spoiler--

(bkz: yahudi)

--spoiler--
Life's but a walking shadow, a poor player, that struts and frets his hour upon the stage, and then is heard no more; it is a tale told by an idiot, full of sound and fury, signifying nothing.
--spoiler--

"şüphe uyandıran fikirler zehirlidir; kana biraz tesir ettiler mi kükürt ocakları gibi yanar" diyen şahsiyet. elbette şüphenin ne yönde bir zehir olduğu kişiden kişiye değişir. birisini öldüren şey, diğerine hayat verebilir.

zamanında ortalığın a. koymuş, yazılacak ne varsa yazmış, girmediği konu kalmamış, sonraki tüm kuşaklara esin kaynağı olmuş, yazar, oyuncu, yönetmen ve şairdir

Troilos ile Kressida adlı oyununda "mütevazı kuşku bilgenin feneridir" repliğini yazmış usta. (2.perde, 2.sahne)

her oyununu 5 perde olarak yazan tiyatro yazarı.

Vazgeçtim bu dünyadan tek ölüm paklar beni,
değmez bu yangın yeri avuç açmaya değmez.
değil mi ki çiğnenmiş inancın en seçkini,
değil mi ki yoksullar mutltuluktan habersiz,
değil mi ki ayaklar altında insan onuru,
o kızoğlankız erdem dağlara kaldırılmış,
ezilmiş, hor görülmüş el emeği, göz nuru,
ödlekler geçmiş başa derken mertlik bozulmuş,
değil mi ki korkudan dili bağlı sanatın,
değil mi ki çılgınlık sahip çıkmış düzene,
doğruya doğru derken eğriye çıkmış adın,
değil mi ki kötüler kadı olmuş yemen'e
vazgeçtim bu dünyadan dünyamdan geçtim ama
seni yalnız komak var, o koyuyor adama.

(bkz: 66 sone)

komedi ve trajediyi aynı eserde yazabilen ingiliz tiyatro yazarı.

18 yasinda, 8 yas buyuk Anne Hathaway ile evlenmis ve bir yil sonra Susanna i, 2 yil sonrada ikiz Hamnet ve Judith'i dunyaya getrmislerdir.
Quenn Elizabeth'in yardimini cok almistir hakli olarak ve tarafindan ilgiyle takip edilmistir.
Bizim ulusal egemenlik ve cocuk bayrami 23 nisan da dogmus ve olmustur.